CERTİFİED KUBERNETES APPLİCATİON DEVELOPER (CKAD)

EĞİTİM SÜRESİ

• • 3 Gün
  • Ders Süresi: 50 dakika
  • Eğitim Saati: 10:00 - 17:00

Eğitim formatında eğitimler 50 dakika + 10 dakika moladır. 12:00-13:00 saatleri arasında 1 saat yemek arası verilir. Günde toplam 6 saat eğitim verilir. 3 günlük formatta 18 saat eğitim verilmektedir.

Eğitimler uzaktan eğitim formatında tasarlanmıştır. Her eğitim için Teams linkleri gönderilir. Katılımcılar bu linklere girerek eğitimlere katılırlar. Ayrıca farklı remote çalışma araçları da eğitmen tarafından tüm katılımlara sunulur. Katılımcılar bu araçları kullanarak eğitimlere katılırlar.

Eğitim yapay zeka destekli kendi kendine öğrenme formasyonu ile tasarlanmıştır. Katılımcılar eğitim boyunca kendi kendine öğrenme formasyonu ile eğitimlere katılırlar. Bu eğitim formatı sayesinde tüm katılımcılar gelecek tüm yaşamlarında kendilerini güncellemeye devam edebilecekler ve her türlü sorunun karşısında çözüm bulabilecekleri yeteneklere sahip olacaklardır.

Certified Kubernetes Application Developer (CKAD) Eğitimi

Günümüzün hızla evrilen teknoloji dünyasında, bulut yerel (cloud-native) uygulamaların ve mikroservis mimarilerinin yükselişiyle birlikte Kubernetes, modern altyapı yönetiminin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. İşletmeler, ölçeklenebilirliği, esnekliği ve verimliliği artırmak için Kubernetes'i benimsedikçe, bu platformu etkin bir şekilde yönetecek yetenekli profesyonellere olan ihtiyaç da katlanarak artmaktadır. İşte tam da bu noktada, Certified Kubernetes Application Developer (CKAD) sertifikasyonu devreye giriyor.

CKAD Nedir?

CKAD, Cloud Native Computing Foundation (CNCF) ve The Linux Foundation tarafından sunulan, uygulama geliştiricilerinin Kubernetes üzerinde bulut yerel uygulamaları tasarlama, inşa etme, dağıtma ve sorun giderme konusundaki pratik yetkinliklerini kanıtlayan uluslararası bir sertifikasyondur. CKA (Certified Kubernetes Administrator) gibi, CKAD de tamamen uygulamalı (hands-on) bir sınavdır. Bu, size gerçek bir Kubernetes ortamında, geliştirici odaklı senaryolara dayalı görevleri tamamlamanızın beklendiği anlamına gelir. Teorik bilginizin yanı sıra, komut satırını kullanarak pratik sorun çözme beceriniz de değerlendirilir.

Neden CKAD Sertifikası Almalısınız?

• Geliştirici Odaklı Uzmanlık: CKAD, Kubernetes'i bir uygulama geliştiricinin bakış açısıyla kullanma becerilerinizi tesciller. Bu sayede, Kubernetes ekosisteminde çalışan geliştiriciler arasında öne çıkarsınız.
• Artan İş Talebi: Günümüzdeki birçok şirket, uygulamalarını Kubernetes üzerinde geliştirip dağıttığı için CKAD sertifikası, bu alandaki yetkinliğinizi kanıtlayarak kariyer fırsatlarınızı ve iş bulma potansiyelinizi artırır.
• Daha İyi Uygulama Tasarımı: Kubernetes'in çalışma prensiplerini ve temel nesnelerini derinlemesine anlayarak, geliştirdiğiniz uygulamaları bu platforma en uygun, performanslı ve dayanıklı şekilde tasarlamanızı sağlar.
• Hızlı Sorun Giderme: Uygulamalarınızda veya Kubernetes ortamında ortaya çıkan sorunları daha hızlı ve etkin bir şekilde teşhis edip çözme yeteneği kazanırsınız.

CKAD Eğitim İçeriği ve Yaklaşımımız

Eğitimimiz, CKAD sınavının tüm müfredatını kapsayacak şekilde, geliştiricilerin ihtiyaçlarına odaklanan, yoğun uygulamalı bir yaklaşımla tasarlanmıştır.

• Temel Kavramlar: Pod'lar, Deployment'lar, ReplicaSet'ler gibi Kubernetes'in temel yapı taşlarını anlama.
• Çoklu Konteyner Pod'ları: Sidecar, Adapter, Ambassador gibi desenlerle çoklu konteyner Pod'larını tasarlama ve yönetme.
• Pod Tasarımı: Liveness/Readiness Problar, init konteynerleri, kaynak limitleri ve Pod güvenlik bağlamları.
• Yapılandırma: ConfigMap'ler, Secret'lar, ortam değişkenleri ve komut satırı argümanları ile uygulama yapılandırması.
• Gözlemlenebilirlik: Loglama, metrikler ve prob'larla uygulama sağlığını izleme.
• Hizmetler ve Ağ: Service'ler, Ingress ve temel ağ politikalarıyla uygulamalara dışarıdan erişim sağlama.
• Veri Kalıcılığı: Persistent Volume (PV), Persistent Volume Claim (PVC) ve volume'ler aracılığıyla uygulama verilerinin kalıcılığını sağlama.

EĞİTİM İÇERİĞİ

1. Kubernetes'e Giriş ve Temel Mimarisi

Konteyner Orkestrasyonunun Rolü ve Kubernetes

• Neden konteyner orkestrasyonuna ihtiyaç duyarız? Mikroservisler ve bulut yerlisi (cloud-native) paradigmada Kubernetes'in konumu.

Kubernetes Mimarisine Genel Bakış

• Control Plane (Master) ve Worker Node bileşenleri. API Server, etcd, Scheduler, Controller Manager, Kubelet, Kube-proxy gibi temel bileşenlerin görevleri ve etkileşimleri.

2. kubectl Komut Satırı Aracı ve Kaynak Yönetimi

kubectl Kurulumu ve Temel Kullanım

• Kubernetes kümesiyle etkileşim kurmak için kullanılan ana aracın tanıtımı. Konfigürasyon dosyaları ve farklı kümelere bağlanma.

Kubernetes Nesnelerini Yönetme

• kubectl get, describe, apply, delete gibi temel komutlarla Pod, Deployment, Service gibi nesnelerin listelenmesi, detaylarının incelenmesi ve yaşam döngülerinin yönetilmesi.

3. Pod Kavramı ve Yaşam Döngüsü Yönetimi

Kubernetes'in En Küçük Birimi: Pod'lar

• Pod'un yapısı, amacı ve neden bir veya daha fazla konteyner içerdiği. Paylaşılan kaynaklar (ağ, depolama) ve konteynerler arası iletişim.

Pod Yaşam Döngüsü ve Durumları

• Pod'ların Pending, Running, Succeeded, Failed gibi farklı aşamaları ve bu durumların anlamları. Durum değişikliklerini izleme.

4. Kubernetes Nesnelerini YAML ile Tanımlama

Bildirimsel Yaklaşım ve YAML Formatı

• Kubernetes'te nesneleri tanımlamak için kullanılan YAML (YAML Ain't Markup Language) formatının sözdizimi ve yapısı. apiVersion, kind, metadata, spec, status alanlarının anlamları.

Temel Kaynaklar İçin YAML Dosyaları Yazma

• Basit Pod, Deployment ve Service tanımları için YAML manifest dosyaları oluşturma pratikleri. Temel alanların yapılandırılması.

5. Deployment Kaynağı ile Stateless Uygulama Dağıtımı

Deployment'ların Rolü ve Yapısı

• Stateless (durum bilgisi tutmayan) uygulamaların yüksek erişilebilirlik ve ölçeklenebilirlikle çalışmasını sağlayan Deployment kaynağının tanıtımı. Replika Set'lerle ilişkisi.

Deployment Oluşturma ve Güncelleme

• Bir Deployment manifesti yazarak uygulama dağıtma. kubectl apply ile güncellemeleri tetikleme. replicas ve selector alanlarının kullanımı.

6. Service Kaynağı ile Ağ Erişimi Temelleri

Pod Gruplarına Ağ Erişimi Sağlama

• Değişken Pod IP'lerine rağmen stabil bir ağ kimliği ve erişim noktası sağlayan Service kavramı. Service Discovery mekanizması (DNS).

Temel Service Tipleri

• Küme içi erişim için ClusterIP ve Node üzerinden dış erişim için NodePort Service tiplerinin tanıtımı ve temel yapılandırmaları.

7. Namespace, Label, Selector ve Annotation Kullanımı

Kaynak İzolasyonu: Namespaces

• Büyük kümelerde kaynakları farklı ortamlar, projeler veya takımlar için mantıksal olarak ayırmak amacıyla Namespaces kullanımı. Varsayılan (default) Namespace.

Nesneleri Gruplandırma: Labels ve Selectors

• Kubernetes nesnelerine key-value çiftleri şeklinde etiketler (Labels) ekleyerek organize etme. Belirli Label'lara sahip nesneleri hedeflemek için Selector mekanizması (örneğin, bir Service'in hangi Pod'ları hedefleyeceği).

8. Temel Log Yönetimi ve İzleme

Çalışan Konteyner Loglarına Erişim

• Bir Pod içindeki konteynerlerin standart çıktılarına ve hatalarına kubectl logs komutu ile erişim. Geçmiş logları görüntüleme.

Basit Log Analizi Teknikleri

• kubectl logs komutunun filtreleme ve takip (follow) seçenekleri. Basit sorun giderme senaryolarında logları kullanma.

9. Konfigürasyon Yönetimi: ConfigMap ve Secret'lar

Uygulama Konfigürasyonunu Ayırma: ConfigMap

• Uygulama kodundan bağımsız yapılandırma verilerini (veritabanı bağlantı dizeleri, API endpointleri) depolamak için ConfigMap kullanımı.

Hassas Verileri Yönetme: Secret

• Şifreler, API anahtarları, sertifikalar gibi hassas bilgileri güvenli bir şekilde depolamak için Secret kullanımı. Base64 kodlaması.

ConfigMap ve Secret'ları Pod'lara Bağlama

• Bu yapılandırma verilerini Pod'lara environment variable (ortam değişkeni) veya volume (dosya olarak) şeklinde bağlama yöntemleri.

10. Kalıcı Depolama: Persistent Volume ve PVC

Verinin Kalıcılığı: Persistent Volume (PV)

• Konteyner yaşam döngüsünden bağımsız olarak veriyi saklamak için küme genelinde sağlanan depolama kaynakları olan PV kavramı. Farklı depolama tipleri (NFS, iSCSI, Cloud Provider diskleri).

Depolama Talepleri: Persistent Volume Claim (PVC)

• Uygulamaların (Pod'ların) belirli özelliklerde (boyut, erişim modu) kalıcı depolama talebini ifade eden PVC kavramı. PV ve PVC arasındaki binding (eşleşme) süreci.

PVC'yi Pod'a Bağlama

• Tanımlanan bir PVC'yi bir Pod'a volume olarak bağlayarak Pod'un kalıcı depolamaya erişimini sağlama.

11. Uygulama Sağlığı Kontrolleri: Liveness ve Readiness Probes

Uygulama Sağlığını İzleme

• Kubernetes'in Pod'ların içindeki uygulamaların sağlığını nasıl kontrol ettiği. Yeniden başlatma veya trafiği yönlendirmeme kararları.

Liveness Probe: Yeniden Başlatma Kararları

• Uygulamanın "canlı" olup olmadığını belirleyen Liveness Probe'lar. Başarısız olursa konteyneri yeniden başlatma. HTTP, TCP, Exec Probe tipleri.

Readiness Probe: Trafik Yönlendirme Kararları

• Uygulamanın dışarıdan gelen isteklere yanıt vermeye "hazır" olup olmadığını belirleyen Readiness Probe'lar. Başarısız olursa Service'in o Pod'a trafik göndermemesini sağlama. Kullanım senaryoları.

12. Batch İşleri: Job ve CronJob Kaynakları

Tek Seferlik Görevler: Job Kaynağı

• Belirli bir işi tamamlayıp sonra sonlanan (batch) uygulamalar için kullanılan Job kaynağı. Başarı koşulları ve yeniden deneme mekanizmaları.

Periyodik Görevler: CronJob Kaynağı

• Belirli bir takvime göre (cron formatında) periyodik olarak Job'ları çalıştıran CronJob kaynağı. Zamanlama, eşzamanlılık ve geçmiş Job yönetimi.

13. Uygulama Güncelleme Stratejileri: Rolling Update & Rollback

Kesintisiz Güncelleme: Rolling Update

• Yeni sürüm Pod'ların yavaş yavaş eski sürüm Pod'ların yerine geçirilmesiyle uygulama kesintisi olmadan güncelleme yapma stratejisi. Deployment'ın Rolling Update mekanizması.

Hata Durumunda Geri Dönüş: Rollback

• Hatalı bir güncelleme yapıldığında önceki stabil sürüme hızlı ve güvenli bir şekilde geri dönme mekanizması. kubectl rollout undo komutunun kullanımı.

14. Kaynak Talepleri ve Sınırları (Requests & Limits)

Kaynak Yönetiminin Önemi

• Küme istikrarını sağlamak, kaynakları verimli kullanmak ve uygulamaların öngörülebilir performans göstermesini sağlamak için kaynak yönetiminin rolü.

CPU ve Memory İçin Talepler (Requests)

• Bir konteynerin çalışmak için ihtiyaç duyduğu minimum CPU ve Memory miktarını belirtme. Scheduler'ın bu talepleri nasıl kullandığı.

CPU ve Memory İçin Sınırlar (Limits)

• Bir konteynerin kullanabileceği maksimum CPU ve Memory miktarını belirtme. Sınır aşımlarının etkileri (CPU throttling, Memory OOMKill).

15. Init Containers ve Kullanım Senaryoları

Uygulama Öncesi Görevler

• Ana uygulama konteyneri/konteynerleri başlamadan önce tamamlanması gereken kurulum, konfigürasyon çekme, veritabanı migrasyonu gibi görevleri yerine getiren Init Containers kavramı.

Init Containers Yaşam Döngüsü

• Init Containers'ın sırayla çalıştığı ve birinin başarısız olması durumunda Pod'un durumu. Tipik kullanım senaryoları ve avantajları.

16. Service Tipleri (Derinlemesine Analiz)

Farklı Ağ Senaryoları İçin Service Tipleri

• ClusterIP, NodePort, LoadBalancer ve ExternalName Service tiplerinin detaylı mimarileri ve çalışma prensipleri.

Her Tipin Kullanım Amacı ve Yapılandırması

• İç iletişim, geliştirme/test amaçlı dış erişim, bulut ortamında tam entegre dış erişim gibi farklı ihtiyaçlara yönelik doğru Service tipini seçme ve yapılandırma. Ingress Controller kavramına giriş (ileriye hazırlık).

17. StatefulSet Kaynağına Giriş

Durum Bilgisi Gerektiren Uygulamalar

• Veritabanları, mesaj kuyrukları gibi her replikanın kendi kimliği ve kalıcı depolaması olması gereken Stateful uygulamalar için Deployment yerine kullanılan StatefulSet kaynağına genel bakış.

StatefulSet Temel Özellikleri

• Stabil ağ kimlikleri (hostname) ve artan sırada replika isimleri sağlama. Pod yeniden planlandığında aynı PVC'ye bağlanma garantisi.

18. Ağ Politikaları (Network Policies) Tasarımı

Podlar Arası Ağ Güvenliği

• Varsayılan olarak tüm Pod'ların birbiriyle iletişim kurabildiği Kubernetes ağında, belirli Pod grupları arasındaki ağ trafiğini kısıtlamak için Network Policies kullanımı.

Policy Kurallarının Yapılandırılması

• Ingress (gelen) ve Egress (giden) kuralları tanımlama. Pod ve Namespace Selector'lar ile politikaları uygulama. Ağ eklentilerinin (CNI) Network Policy desteği.

19. Çoklu Konteyner Tasarımları: Sidecar Pattern Uygulamaları

Sidecar Modelinin Amacı

• Ana uygulama konteyneriyle aynı Pod içinde çalışan, uygulamanın yan görevlerini (log toplama, metrik yayma, güvenlik proxy'si) yerine getiren yardımcı konteynerler (sidecar) kullanma deseni.

Sidecar Pattern Senaryoları

• Logging ajanları, metrik toplayıcılar, servis mesh proxy'leri, dosya senkronizasyonu gibi örnek kullanım durumları. Ortak volume ve ağ paylaşımı.

20. Uygulama Güvenlik Ayarları: Security Contexts

Pod ve Konteyner Güvenliği

• Bir Pod veya bireysel bir konteyner düzeyinde güvenlik ayarlarını (örneğin, hangi kullanıcı (UID) ve grup (GID) kimliğiyle çalışacağı) yapılandırma.

Privileged Mode, SELinux ve AppArmor

• Kısıtlı veya ayrıcalıklı (privileged) konteyner çalıştırma. İşletim sistemi güvenlik modülleri (SELinux, AppArmor) ile entegrasyon. En düşük ayrıcalık (least privilege) prensibinin Kubernetes'te uygulanması.

21. Gelişmiş kubectl Kullanımı (Filtering, Jsonpath)

Karmaşık Sorgular ve Filtreleme

• Büyük kümelerde belirli özelliklere sahip nesneleri bulmak için kubectl komutlarının gelişmiş filtreleme seçenekleri (-l, --field-selector).

Çıktıları Biçimlendirme ve Özel Raporlar

• kubectl çıktısını JSON, YAML veya go-template formatında alma. jsonpath sözdizimi ile çıktılardan belirli alanları çekerek özel raporlar oluşturma ve otomasyon için kullanma.

22. Kubernetes Uygulama Sorun Giderme (Troubleshooting)

Yaygın Sorunları Teşhis Etme

• Pod'ların başlamaması (ImagePullBackOff, CrashLoopBackOff), Service erişim sorunları, depolama bağlantı hataları gibi yaygın uygulama sorunlarını giderme teknikleri.

Etkili Sorun Giderme Araçları

• kubectl describe ile nesne durumunu ve olayları (Events) inceleme, kubectl logs ile konteyner çıktılarını kontrol etme, kubectl exec ile çalışan konteyner içinde komut çalıştırma.

23. CI/CD Ortamlarına Entegrasyon (Konsept)

Kubernetes ve Modern CI/CD Süreçleri

• Yazılım geliştirme, test, derleme ve dağıtım süreçlerinde (CI/CD pipeline) Kubernetes'in uygulama teslim platformu olarak rolü.

Bildirimsel Yapılandırmanın CI/CD ile Uyumu

• Kubernetes manifest dosyalarının versiyon kontrol sistemlerinde yönetilmesi ve CI/CD pipeline'ları tarafından otomatik olarak dağıtılması. Temel stratejiler (Blue/Green, Canary'ye giriş).

24. Stateful Uygulamalar ve Yönetimi (Derinlemesine)

StatefulSet Detaylı Yapılandırması

• Pod şablonları, volume claim şablonları, yükseltme stratejileri (Rolling Update), Pod silme politikaları.

Veritabanları ve Dağıtık Sistemleri Çalıştırma

• Kubernetes üzerinde veritabanı (PostgreSQL, MySQL vb.) veya durum bilgisi tutan dağıtık sistemlerin (Kafka, ZooKeeper) StatefulSet kullanarak nasıl çalıştırılacağı ve yönetileceği. Operator desenine giriş.

25. Kubernetes Events ve İleri Düzey Log Analizi

Küme Düzeyindeki Olayları İzleme

• Kubernetes nesneleriyle ilgili sistem olaylarını (Events) kubectl events veya kubectl describe ile izleme. Olayların anlamlandırılması ve sorun teşhisindeki rolü.

Merkezi Log Toplama ve Analizine Giriş

• Dağıtık uygulamalardan logların toplanması için temel yaklaşımlar (sidecar, node-level agent). Elasticsearch, Fluentd, Kibana (EFK) veya diğer merkezi loglama çözümlerine genel bakış.

26. Service Accounts ve Temel RBAC (Geliştirici Bakış Açısı)

Uygulama Kimlikleri: Service Accounts

• Kubernetes kümesi içinde çalışan Pod'ların (uygulamaların) API Server'a veya diğer küme kaynaklarına erişimi için kullanılan kimlikler olan Service Accounts.

Kaynak Erişim Kontrolü: Temel RBAC

• Rol Tabanlı Erişim Kontrolü (Role-Based Access Control - RBAC) kavramı. Service Account'lara belirli izinler (Role, ClusterRole) verilmesi ve bu izinlerin RoleBinding veya ClusterRoleBinding ile ilişkilendirilmesi. Geliştirici perspektifinden sık kullanılan izin türleri.

EĞİTİM YÖNTEMİ

• Müfredat Uyumu: CKA sınavının resmi müfredatıyla birebir uyumlu, en güncel konuları kapsayan bir içerik sunarız.
• Yoğun Uygulamalı Laboratuvarlar (Lablar): "Yaparak öğrenme" ilkesini benimsiyoruz. Her teorik konunun ardından, bilginin pekişmesi ve pratik becerilerin gelişmesi için detaylı ve gerçekçi lab senaryoları sunarız. Katılımcılar bu labları kendi elleriyle yaparak öğrenirler.
• Sınav Simülasyonları: Katılımcıların gerçek sınav ortamına alışmaları ve zaman yönetimi becerilerini geliştirmeleri için Killer.sh gibi CKA sınavına benzer ortamlar sunan simülatörleri eğitimde aktif olarak kullanırız.
• Resmi Dokümantasyon Kullanımı: Sınavda erişim sağlayabileceğiniz tek kaynak olan kubernetes.io/docs'u etkin ve hızlı bir şekilde kullanma becerisi kazandırırız. Dokümantasyonda bilgi arama ve filtreleme teknikleri üzerinde durulur.
• Sürekli Geri Bildirim: Katılımcıların öğrenme süreçlerini aktif olarak takip ederiz. Ara değerlendirmeler, uygulamalı testler ve bireysel geri bildirimlerle eksik noktaları tespit edip gidermelerine yardımcı oluruz.

HEDEF KİTLE

• DevOps Mühendisleri Uygulama dağıtımı, otomasyonu ve sürekli entegrasyon/sürekli teslimat (CI/CD) süreçlerinden sorumlu olan DevOps mühendisleri için CKA, Kubernetes ortamlarını daha etkin yönetme ve optimize etme yetkinliği kazandırır.
• Sistem Yöneticileri (SysAdmins) Sunucuların, ağ altyapısının ve uygulama platformlarının kurulumu, bakımı ve sorun gidermesinden sorumlu sistem yöneticileri, CKA ile konteynerize edilmiş iş yüklerini ve Kubernetes kümelerini yönetme becerilerini geliştirirler.
• Bulut Mühendisleri Genel bulut platformlarında (AWS, Azure, GCP) çalışan ve bulut tabanlı altyapıları tasarlayan, uygulayan ve yöneten mühendisler için CKA, bulut yerel (cloud-native) uygulamaları ve Kubernetes servislerini daha iyi yönetmelerini sağlar.
• Yazılım Geliştiriciler (DevOps Rolüne Geçmek İsteyenler) Konteyner ve Kubernetes dünyasına ilgi duyan, geliştirdikleri uygulamaları Kubernetes üzerinde dağıtmak ve yönetmek isteyen yazılım geliştiriciler için CKA, operasyonel süreçleri anlama ve DevOps rollerine geçiş yapma konusunda güçlü bir temel sunar.
• IT Mimarları ve Çözüm Mimarları Kurumsal IT altyapısını veya bulut çözümlerini tasarlayan mimarlar için CKA, Kubernetes'in mimari yapısını, güvenlik ve ölçeklenebilirlik prensiplerini derinlemesine anlayarak daha sağlam ve optimize edilmiş çözümler sunmalarına yardımcı olur.
• Kubernetes Öğrenmek İsteyen Herkes Yukarıdaki unvanlara sahip olmasa da, güçlü bir Linux temeli ve öğrenme motivasyonu olan herkes CKA eğitimine katılabilir. Özellikle kariyerini bulut bilişim ve modern altyapı yönetimi alanında şekillendirmek isteyen profesyoneller için CKA, sektörde aranan bir yetkinlik kapısıdır.

KATILIMCILARDAN BEKLENTİLERİMİZ

• Linux Temelleri: Komut satırına ve temel Linux komutlarına hakimiyet (örn. ls, cd, cp, mv, rm). Vim/Nano gibi metin editörlerini kullanabilme.
• Konteyner Bilgisi: Docker gibi araçlarla konteyner kavramına ve işleyişine aşinalık.
• YAML Okur Yazarlığı: Kubernetes manifestlerini oluşturan YAML dosyalarını anlama ve düzenleme becerisi.
• Problem Çözme: Verilen senaryolarda sorunları analiz etme ve giderme yeteneği.
• Yoğun Pratik İsteği: Dersleri takip etmenin ötesinde, bolca uygulamalı çalışma yapmaya istekli olma.