KURUMSAL EĞİTİM, GOOGLE SRE MÜHENDİSLİĞİ

EĞİTİM SÜRESİ

• Eğitim Süresi: 2 Gün (Toplam 12 Saat)
• Günlük Eğitim Süresi: 6 Saat
• Ders Yapısı: 50 dakika oturum + 10 dakika mola
• Eğitim Saatleri: 10:00 - 17:00
• Öğle Arası: 12:00 - 13:00 (1 Saat)

Eğitimler, uzaktan canlı sınıf formatında Microsoft Teams platformu üzerinden gerçekleştirilir. Katılımcılar eğitim öncesinde paylaşılan bağlantılarla oturumlara katılır. Eğitim süresince eğitmen, uygulamalı anlatım ve anlık soru-cevap yöntemlerini birlikte kullanarak maksimum etkileşim sağlar.

Uygulamalı bölümlerde GitHub, Codespaces ve Google Cloud Shell ortamları kullanılır. Katılımcılar bu araçlar üzerinden sistem izleme, alarm yönetimi, log analizi, SLO/SLI modelleme ve altyapı otomasyonu gibi senaryoları uygulamalı olarak gerçekleştireceklerdir.

Eğitim, problem odaklı öğrenme ve SRE müfredatına uygun vaka bazlı ilerleme modeli ile tasarlanmıştır. Katılımcılar her bir modülde gerçek dünya problemlerine yönelik çözümler geliştirerek, hem teorik bilgileri içselleştirir hem de günlük operasyonel görevlerde kullanılabilecek pratik beceriler kazanır.

Eğitim sonunda katılımcılar, ölçeklenebilir sistem mimarisi, proaktif izleme, olay müdahalesi, hata bütçesi yönetimi gibi Google SRE prensiplerini hem teorik hem pratik düzeyde kavramış olacaklardır. Ayrıca katılımcılara eğitim sonrası bireysel uygulamalarına devam edebilecekleri kaynak bağlantılar, hazır template'ler ve örnek yapılandırmalar sağlanır.

SRE YAKLAŞIMI

Google SRE, klasik sistem yöneticiliği anlayışını terk ederek, yazılım mühendisliği disiplini ile operasyonel süreçleri birleştiren yeni nesil bir sistem yönetimi yaklaşımıdır. Hedef; sistemleri ölçeklenebilir, esnek, hataya dayanıklı ve yüksek erişilebilirlikte tutarken, insan müdahalesini azaltacak otomasyon çözümleri üretmektir.

Bu eğitimde, Google SRE kültürüne ait temel yapı taşları olan SLI/SLO/SLA yönetimi, hata bütçesi, postmortem analizi, kaos mühendisliği ve toil azaltma gibi kavramlar detaylı şekilde ele alınacaktır. Katılımcılar, modern altyapılarda sistem güvenilirliği ve hizmet kalitesini nasıl artırabileceklerini vaka temelli öğrenme modeli ile deneyimleyeceklerdir.

EĞİTİM HEDEFİ

• SRE Prensiplerini ve Kültürünü Anlamak: Katılımcılar, Google’ın Site Reliability Engineering yaklaşımının temel değerlerini (hata toleransı, sistem güvenilirliği, otomasyon) öğrenerek kurumsal altyapılarda nasıl uygulayacaklarını kavrayacaklardır.
• Hizmet Seviyesi Göstergeleri (SLI), Hedefleri (SLO) ve Anlaşmaları (SLA): Eğitimde, SLI/SLO/SLA kavramları detaylı olarak açıklanacak; katılımcılar bu kavramları kullanarak sistem performansını ölçme ve yönetsel kararlar alma becerisi kazanacaklardır.
• Proaktif İzleme ve Olay Müdahale Stratejileri Geliştirmek: Katılımcılar, Prometheus, Grafana ve Alertmanager gibi araçlarla sistem izleme, erken uyarı mekanizmaları oluşturma ve olaylara hızlı müdahale süreçlerini uygulamalı olarak öğreneceklerdir.
• Otomasyon ve Infrastructure as Code Yaklaşımları: SRE'nin en temel prensiplerinden olan otomasyon, Terraform ve Ansible gibi araçlarla tanıtılacak ve tekrar eden operasyonel yüklerin azaltılması hedeflenecektir.
• Postmortem ve Kök Neden Analizi (Root Cause Analysis): Gerçek vaka analizleri ile hataların sistematik olarak nasıl ele alınacağı, yazılı ve öğrenmeye açık postmortem kültürünün nasıl oluşturulacağı aktarılacaktır.
• İyileştirme ve Değişim Yönetimi Süreçlerini Uygulamak: Katılımcılar, sistem güvenilirliğini artırmak için değişim yönetimi, canary deployment, gradual rollout ve rollback stratejilerini uygulamalı olarak deneyimleyeceklerdir.
• Kaos Mühendisliği ile Dayanıklılık Testi: Eğitimde, sistemlerin beklenmeyen durumlara karşı nasıl test edileceği ve kaos mühendisliğinin Google SRE çerçevesindeki yeri aktarılacaktır.
• İş Yükü Dağılımı ve Toil Azaltma: Katılımcılar, operasyonel yüklerin (toil) tanımlanması, sınıflandırılması ve otomasyonla azaltılması konusunda pratik araç ve yaklaşımları öğreneceklerdir.
• SRE Organizasyonel Rolleri ve Mühendislik Disiplini: Google SRE ekip yapıları, görev dağılımı, yazılım mühendisliği disiplini ile operasyonel mükemmeliyetin nasıl birleştiği detaylı biçimde açıklanacaktır.
• Kurumsal Uygulama için SRE Yol Haritası: Katılımcılar, kendi kurumlarında SRE prensiplerinin nasıl uygulanacağına dair yol haritası oluşturabilecek ve organizasyonel dönüşüm stratejileri geliştirebilecektir.

Bu eğitim, katılımcılara yalnızca teknik beceriler kazandırmakla kalmayacak, aynı zamanda SRE kültürünü benimseyerek yüksek erişilebilirlik, ölçeklenebilirlik ve sistem güvenilirliği hedeflerine ulaşmalarını sağlayacak bir stratejik bakış açısı da kazandıracaktır.

EĞİTİM İÇERİĞİ

Modül 1: SRE Felsefesi ve Güvenilirlik Temelleri

• • Site Reliability Engineering (SRE) Temelleri: SRE felsefesinin doğuşu, Google'ın SRE yaklaşımının tarihsel kökleri ve temel motivasyonları. Geliştirme (Dev) ve Operasyon (Ops) arasındaki geleneksel duvarları yıkan SRE'nin köprü rolü ve önemi. SRE'nin temel prensipleri (Reliability, Automation, Monitoring, Response, Toil Reduction) ve bu prensiplerin kültürel etkileşimi.
  • Güvenilirlik (Reliability) Kavramları: Sistem güvenilirliğinin teknik ve iş açısından tanımı, neden kritik olduğu. Dağıtık sistemlerin doğasından kaynaklanan güvenilirlik zorlukları ve bu zorluklarla başa çıkma stratejilerine giriş. Hata Toleransı (Fault Tolerance) ve Yüksek Erişilebilirlik (High Availability) kavramlarının netleştirilmesi ve farkları.

Modül 2: SLI, SLO, SLA ve Hata Bütçesi Kavramları

• • Hizmet Seviyesi Göstergeleri (SLI - Service Level Indicator): Bir hizmetin performansı ve sağlığı için kritik olan ölçülebilir metriklerin belirlenmesi süreci. Erişilebilirlik (Availability), gecikme (Latency), verim (Throughput), hata oranı (Error Rate) gibi yaygın ve etkili SLI türleri ve kullanım senaryoları. SLI'ların doğru şekilde nasıl ölçüleceği, toplanacağı ve yorumlanacağı.
  • Hizmet Seviyesi Amaçları (SLO - Service Level Objective): Belirlenen SLI'lar için ulaşılması hedeflenen sayısal amaçların (örneğin, %99.9 erişilebilirlik) tanımlanması. SLO'ların kullanıcı memnuniyeti, iş gereksinimleri ve teknik performans hedefleriyle ilişkisi. Etkili SLO'ların belirlenmesi, dokümantasyonu ve paydaşlara iletişim stratejileri.
  • Hizmet Seviyesi Anlaşmaları (SLA - Service Level Agreement): SLA'nın SLO ve SLI ile hiyerarşik ilişkisi ve farkı (SLA genellikle yasal veya sözleşmesel bir taahhüttür). Müşteri sözleşmelerindeki SLA'ların teknik olarak SLI ve SLO'lar üzerinden nasıl takip edildiği. SLA ihlallerinin olası sonuçları ve bu durumların nasıl yönetildiği.
  • Hata Bütçesi (Error Budget): SLO'lar üzerinden izin verilen hata veya kullanılamazlık süresinin nasıl hesaplandığı (Hata Bütçesi = %100 - SLO Hedefi). Hata bütçesinin yazılım geliştirme hızı ve risk alma iştahı üzerindeki kritik etkisi. Hata bütçesi yönetiminin temelleri ve ilk adımları.

Modül 3: Toil Azaltma ve Otomasyonun Rolü

• • Toil (Operasyonel Yük) Tanımı ve Azaltma: SRE felsefesinde "Toil"in ne anlama geldiği: Tekrarlayan, manuel, otomasyon potansiyeli olan, operasyonel sistemin büyümesiyle doğru orantılı artan işler. Toil'in SRE ekibi üzerindeki olumsuz etkileri (motivasyon düşüklüğü, yenilikçiliğin azalması, hata riskinin artması). Toil'i belirleme ve azaltmaya yönelik ilk adımlar ve stratejiler.
  • Otomasyon Prensipleri ve Teknikleri: SRE'de otomasyonun temel rolü ve güvenilirlik, verimlilik üzerindeki pozitif etkileri. Yaygın otomasyon alanları: Dağıtımlar (Deployments), konfigürasyon yönetimi (Configuration Management), yama yönetimi (Patch Management), rutin bakım görevleri. Scripting dilleri (Python, Bash) ile temel otomasyon senaryoları ve örnekleri.

Modül 4: Temel Sistem İzleme ve Uyarı Mekanizmaları

• • Temel Sistem İzleme (Monitoring): Sistem sağlığı, performansı, kullanılabilirliği ve kaynak kullanımı için temel izleme metriklerinin belirlenmesi. Loglama (Logging), metrik toplama (Metrics Collection) ve distributed tracing (Tracing) kavramlarına giriş ve aralarındaki ilişki. Temel izleme araçlarının genel mimarisi ve çalışma prensipleri.
  • Uyarı (Alerting) Mekanizmaları: Önemli sistem olayları, performans düşüşleri ve güvenlik ihlalleri için etkili uyarı kurallarının tanımlanması. Uyarıların sınıflandırılması, önceliklendirilmesi ve kimin ne zaman haberdar edileceğine dair stratejiler. Temel uyarı yönetim stratejileri ve "uyarı yorgunluğu" (alert fatigue) kavramına giriş.

Modül 5: Olay Yönetimi, Postmortems ve Kapasite Planlama

• • Olay Müdahalesi (Incident Response) Temelleri: Bir olayın (Incident) tanınması, doğrulanması ve bildirilmesi süreci. Olayın etkisini azaltmak için uygulanacak temel sorun giderme (Troubleshooting) adımları. Olay sırasında etkili iletişim kanalları, roller ve süreçler (Incident Commander, Communications Lead vb.).
  • Blameless Postmortems (Suçlama Yapılmayan Kök Neden Analizi): Bir olay sonrası "suçlama yapılmayan" (blameless) kültürün önemi ve faydaları. Etkili bir postmortem sürecinin temel adımları ve yapısı. Amaç: Sadece teknik kök nedeni bulmak değil, aynı zamanda sistem, süreç ve organizasyonel zayıflıkları tespit ederek sürekli iyileştirme sağlamak.
  • Runbook ve Playbook Oluşturma: Standart operasyonel prosedürlerin (SOP - Standard Operating Procedures) tanımlanması. Olay müdahalesi ve rutin görevler için adım adım kılavuzların (Runbook/Playbook) yazılması ve sürdürülmesi. Otomasyonu Runbook/Playbook'lara entegre ederek manuel adımları azaltma.
  • Kapasite Planlama Giriş: Temel kaynak kullanım metriklerinin (CPU, Bellek, Disk, Ağ) izlenmesi ve trend analizi. Basit talep ve kullanım tahmin modellerine giriş. Gelecekteki kaynak ihtiyaçlarını belirleme ve proaktif önlemler alma yöntemleri.

Modül 6: SLI/SLO/SLA ve Hata Bütçesi Yönetimi Uygulamaları

• • SLI/SLO/SLA Uygulamaları ve Yönetimi: Karmaşık, çok bileşenli dağıtık sistemler için SLI/SLO tanımlama senaryoları ve zorlukları. SLI'ların sürekli izlenmesi, SLO hedeflerine karşı raporlanması ve dashboard oluşturma. Paydaşlarla (iş birimleri, ürün yönetimi, müşteriler) SLO/SLA müzakereleri, beklenti yönetimi ve uyum sağlama stratejileri.
  • Hata Bütçesi Politikaları ve Uygulaması: Hata bütçesi harcamasının detaylı olarak izlenmesi ve analizi. Hata bütçesi durumuna göre geliştirme takımıyla birlikte karar alma mekanizmaları (örn. bütçe azaldığında yeni özellik geliştirmenin yavaşlatılması, güvenilirliğe odaklanma). Farklı hizmetler ve bileşenler için özelleştirilmiş hata bütçesi stratejileri.

Modül 7: Gelişmiş Gözlemlenebilirlik ve İzleme Araçları

• • Gelişmiş İzleme ve Gözlemlenebilirlik (Observability): Gözlemlenebilirliğin üç sütunu: Metrikler, Loglar ve Traceler arasındaki derin ilişki ve birlikte kullanımının önemi. Yapılandırılmış loglama (Structured Logging) ve merkezi log toplama sistemleri (örn. ELK Stack, Grafana Loki, Splunk temelleri). Dağıtık Tracing sistemleri (örn. Jaeger, Zipkin, OpenTelemetry temelleri) ile istek akışının izlenmesi.
  • Popüler İzleme ve Metrik Araçları: Prometheus, Grafana gibi sektörde yaygın kullanılan araçların mimarisi, kurulumu ve kullanımı. Farklı metrik türleri (sayaç-counter, gösterge-gauge, histogram-histogram, özet-summary) ve bunların ne zaman kullanılacağı. İleri seviye sorgulama dilleri (örn. PromQL) ile anlamlı metrik verisi elde etme.
  • Dağıtık Sistemlerde Sorun Giderme Metodolojileri: Çoklu bileşenli mikroservis mimarilerinde hızlı ve doğru hata izolasyonu teknikleri. Bağımlılık grafikleri ve olası hata yayılım analizi (Fault Propagation Analysis). Etkili log ve trace analizi ile karmaşık sistemlerde kök neden tespiti (Root Cause Analysis). MTTD (Mean Time To Detect) ve MTTR (Mean Time To Resolve) metriklerinin hesaplanması, izlenmesi ve iyileştirilmesi.

Modül 8: Konteynerizasyon, Orkestrasyon ve Altyapı Kod Olarak Temelleri

• • Konteynerizasyon Temelleri (Docker): Konteyner mimarisi, sanal makinelerden farkı ve SRE perspektifinden sunduğu avantajlar (taşınabilirlik, izolasyon). Docker imajlarının oluşturulması (Dockerfile) ve konteyner yaşam döngüsü yönetimi. SRE rolünde konteynerlerin izlenmesi, loglanması ve temel yönetimi.
  • Konteyner Orkestrasyonu Giriş (Kubernetes): Kubernetes'in temel kavramları ve neden SRE için önemli olduğu (Pod, Service, Deployment, Namespace vb.). Uygulamaların Kubernetes üzerinde nasıl dağıtıldığı, ölçeklendirildiği ve kendi kendini iyileştirme mekanizmaları (ReplicaSet, Health Checks). Kubernetes ortamında temel operasyonel görevler ve kaynak yönetimi.
  • Altyapı Kod Olarak (IaC) Prensipleri: Altyapıyı manuel müdahaleler yerine kod (scriptler, deklaratif dosyalar) ile yönetmenin faydaları (tutarlılık, tekrarlanabilirlik, hız). İdempotens (aynı komutu tekrar çalıştırmanın sistemi aynı duruma getirmesi) ve beyan odaklı (declarative) yaklaşımların önemi. Terraform, Ansible gibi popüler IaC araçlarına genel bakış ve kullanım alanları.

Modül 9: İleri Güvenilirlik Uygulamaları

• • Chaos Engineering (Kaos Mühendisliği): Sistemin zayıf noktalarını proaktif olarak bulmak için üretim veya üretime yakın ortamlarda kontrollü deneyler yapma prensibi. Chaos Engineering prensipleri ve temel araçlara (örn. Chaos Monkey, Gremlin) giriş. Güvenilirlik iyileştirme ve dağıtık sistemlerin dayanıklılığını artırmak için Chaos Engineering uygulama senaryoları.
  • Sistem ve Uygulama Optimizasyonu: Performans darboğazlarının (CPU, bellek, I/O, ağ kısıtları) tespiti ve analizi için ileri teknikler. Veritabanı performansı tuning ipuçları (SQL Server, PostgreSQL özelinde örnekler). Uygulama kod seviyesinde profil çıkarma (Profiling) ve optimizasyon tekniklerine giriş.
  • Güvenilir CI/CD Süreçleri İnşası: Otomatik testler, güvenlik taramaları ve yapılandırma kontrolleri ile güvenilir dağıtım hatları (Pipelines) oluşturma. Farklı dağıtım stratejileri (Canary Deployments, Blue/Green Deployments, Feature Flags) ve bunların risk yönetimi açısından karşılaştırılması. Otomatik geri alma (Rollback) mekanizmalarının tasarımı ve uygulanması. Güvenilirlik kapıları (Reliability Gates) ekleyerek dağıtım sürecinde potansiyel sorunları erken yakalama (örn. performans testleri geçmezse dağıtımı durdurma).

Modül 10: İleri SRE Konuları ve DevSecOps Entegrasyonu

• • Dağıtık Sistem Güvenilirliği Modelleri: Dağıtık sistemlerde veri tutarlılığı modelleri (örn. ACID, BASE). Dağıtık konsensus algoritmalarına (örn. Paxos, Raft) temel düzeyde giriş ve operasyonel etkileri. Ölçeklendirme (Scaling) ve veri parçalama (Sharding) stratejilerinin güvenilirlik üzerindeki etkileri.
  • Operasyonel Güvenlik ve DevSecOps: SRE rolünde güvenlik sorumlulukları ve güvenlik ekibiyle işbirliği. Güvenli konfigürasyon yönetimi prensipleri. OWASP Top 10'a göre SRE bakış açısıyla güvenlik açıklarını izleme ve güvenlik kodlama prensiplerine giriş. Otomasyon ve CI/CD süreçlerinde güvenlik kontrollerini (statik/dinamik kod analizi, bağımlılık tarama) entegre etme.
  • SRE'de Maliyet Optimizasyonu: Bulut veya kendi veri merkezlerindeki kaynak kullanımının detaylı izlenmesi ve maliyet analizi. Performans iyileştirmelerinin doğrudan maliyet düşürme üzerindeki etkisi. Otomasyonun, doğru mimari seçimlerinin ve kaynak yönetimi stratejilerinin toplam sahip olma maliyeti (TCO) üzerindeki etkisi.

EĞİTİM YÖNETİMİ

• Teorik Anlatım: Güncel SRE kavramları ve teknik bilgiler.
• Uygulamalı Atölye Çalışmaları: Gerçek vaka senaryoları üzerinden pratik uygulamalar.
• İnteraktif Tartışmalar: Katılımcıların aktif soru-cevap ve deneyim paylaşımı.
• Proje Bazlı Öğrenme: Eğitimin son aşamasında, katılımcıların öğrendiklerini bir arada uygulayacağı küçük ölçekli proje.

HEDEF KİTLE

1. Sistem Operasyon Mühendisleri: SRE metodolojisi ile operasyonlarını optimize etmek isteyenler.
2. DevOps Mühendisleri: Güvenilir ve ölçeklenebilir altyapılar kurmayı hedefleyenler.
3. Yazılım Geliştiriciler: Operasyon süreçlerine dahil olmak ve SRE kültürünü öğrenmek isteyen yazılımcılar.
4. İşletme ve Ürün Sahipleri: Hizmet kalitesi ve sürekliliği konularında bilgi sahibi olmak isteyen yöneticiler.
5. Takım Liderleri: Takımlarını güvenilir hizmet sunumuna hazırlamak isteyen liderler.
6. Kariyerine Yön Vermek İsteyen Yeni Mezunlar: Modern sistem yönetimi tekniklerini öğrenmek isteyenler.

KATILIMCILARDAN BEKLENTİLER

• Temel Linux ve ağ bilgisine sahip olmak.
• Temel bulut platformları ve konteyner teknolojileri hakkında bilgi sahibi olmak tercih edilir.
• Öğrenmeye açık ve aktif katılım sağlamak.