Eğitim mi? Danışmanlık mı? Neden 10 Günlük Hibrit Format En Yüksek Etkiyi Sağlıyor?
Yıllardır bu sektördeyim... Kimi zaman genç mühendislerin pırıl pırıl gözlerle yeni bir teknolojiyi öğrenme heyecanını gördüm, kimi zaman da deneyimli ekiplerin karmaşık bir problemi çözmek için kafa yormasına şahit oldum. Ancak bu uzun soluklu serüvende defalarca karşılaştığım, içimi burkan bir manzara var: Öğrenilen bilgilerin masaların çekmecesinde tozlanması ya da dışarıdan alınan "hazır" çözümlerin ekibin kendi kasını geliştirme fırsatını elinden alması.
Yeni bir teknik öğrenmek, kurum içinde yeni bir yetenek setini yeşertmek için genellikle iki ana yola başvururuz: Ya eğitim alırız, ya da danışmanlık hizmeti. Her ikisinin de kendine göre haklı zemini ve faydaları var, orası muhakkak. Ancak gelin görün ki, gerçek dünyadaki projelerin, kurumların kendine özgü dinamiklerinin ve ekiplerin öğrenme süreçlerinin getirdiği zorluklar, bu geleneksel yöntemlerin tek başına 'tam' etkiyi yaratmasını engelleyebiliyor.
Bir düşünün... Yepyeni, son teknoloji bir mimari desen (diyelim ki mikroservisler) hakkında harika bir eğitime katıldınız. Eğitmen çok iyiydi, slaytlar akıcıydı, örnekler akılda kalıcıydı. Döndünüz masanıza, "Haydi başlayalım!" dediniz. Ama bir de ne görelim? Ortam kurulumu bir dert, kurumun güvenlik politikaları ayrı bir engel, mevcut sistemlerle entegrasyon bambaşka bir muamma... Eğitimde gördüğünüz 'ideal dünya' ile 'gerçek dünya' arasındaki uçurum bazen o kadar derinleşir ki, motivasyon bir anda yerini hayal kırıklığına bırakır. Teori, pratikte kaybolur gider. Bildiğiniz o şık takım elbiseli bilgi, sahadaki çamurlu koşullara ayak uyduramaz.
Peki ya danışmanlık? O da başka bir hikaye. Bir problem var, bir hedef var. Alanında uzman danışmanlar gelir, durumu analiz eder, size özel bir çözüm tasarlar, hatta belki bir kısmını kodlar, dokümanını yazar ve teslim ederler. Harika! Problem çözüldü mü? Çoğu zaman evet. Peki ekip bu süreçte ne öğrendi? Çözümün nasıl ortaya çıktığını, o kritik tasarım kararlarının neden alındığını, kendi başlarına benzer bir problemle karşılaştıklarında ne yapmaları gerektiğini tam olarak özümsediler mi? İşte burası genellikle gri bir alan. Danışmanlık, balığı tutmayı öğretmekten çok, hazır pişmiş balığı sunmaya benzer. Acil çözüm için harika olabilir ama ekibin 'kendi balığını tutma' yetkinliğini geliştirmez. Üstelik, iyi danışmanlık hem zaman hem de bütçe açısından ciddi kaynak gerektirir.
Peki, bu iki dünyanın en iyi yanlarını birleştirsek ne olur?
Bilginin yoğun aktarıldığı eğitimle, o bilginin 'sizin' sisteminizde, 'sizin' projenizde, 'sizin' ekibinizle birlikte uygulamaya döküldüğü bir süreci harmanlasak? İşte bizim "10 Günlük Hibrit Format" dediğimiz model tam olarak bu düşünceden doğdu. Bir nevi 'mutfakta şefle birlikte yemek yapmak' gibi düşünebilirsiniz. Sadece tarifi okumuyor (eğitim), ya da şefin sizin için pişirmesini izlemiyorsunuz (danışmanlık). Şefle birlikte tezgahın başına geçiyor, malzemeleri hazırlıyor, pişirme tekniklerini öğreniyor ve adım adım o yemeği 'siz' yapıyorsunuz. Şef (eğitmen/rehber), yanınızda durup püf noktalarını gösteriyor, takıldığınız yerde destek oluyor, ama elinizden kaşığı almıyor.
Modelin özü şu: İlk 5 gün boyunca, seçilen kritik teknik konu (ileri mimariler, bulut desenleri, modern DevOps pratikleri vb.) hakkında yoğun bir bilgi aktarımı yapılır. Bu, teorik temeli, kavramları, en iyi pratikleri derinlemesine anlama süreci. Tıpkı mutfakta hangi malzemelerle ne pişirilebileceğini, hangi tekniklerin kullanıldığını öğrenmek gibi. Hızlı, odaklı ve kapsamlı.
Ancak işin sihirli kısmı sonra başlıyor: Kalan 5 gün boyunca, eğitmen/rehberimiz kurum içinde, ekibin kendi çalışma ortamında, kendi gerçek projesi üzerinde birebir rehberlik yapar. Bu ikinci aşama tam anlamıyla bir 'sahada uygulamalı mentorluk'tur.
- Öğrenilen bilgiyi alıp, ekibin karşılaştığı gerçek dünya problemlerine uygularsınız.
- Kurumun özel altyapısı, güvenlik kuralları, mevcut kod tabanı gibi 'gerçek dünya' kısıtlamalarıyla yüzleşir ve bunlara çözümler üretirsiniz – eğitmeninizin rehberliğinde.
- Bu süreçte sadece bireyler değil, tüm ekip birlikte çalışır, karar alır ve ilerler. Bu, bilginin bireyden takıma yayılmasını sağlar.
- Karşılaşılan zorluklar, eğitimde sorulmayan ama ancak 'yaparken' ortaya çıkan sorulardır. Eğitmen bu aşamada bir danışman gibi problem çözmeye yardımcı olur, ancak bunu ekibin kendi öğrenme ve yapma süreci üzerinden yapar.
Bu modelin temel akışı şöyledir: Öğren → Uygula → Takımca Üret.
İlk 5 gün 'Öğren' aşamasıdır. Temeli atarsınız. Son 5 gün ise 'Uygula' ve 'Takımca Üret' aşamalarının zirvesidir. Bilgi, parmaklarınızın ucundan geçip koda, tasarıma, çalışan sisteme dönüşür. Ekip, kendi sisteminde bir başarı hikayesi yazar. Bu, sadece bir projeyi ilerletmekle kalmaz, ekibin o konudaki yetkinliğini ve özgüvenini de inanılmaz derecede artırır.
Bir örnek vermek gerekirse: Bir finans kuruluşu, eskiyen monolitik uygulamasının kritik bir bölümünü buluta taşımak ve mikroservis mimarisine geçirmek istiyordu. Mühendisler temel bulut ve mikroservis eğitimleri almışlardı ama iş kendi sistemlerine gelince 'nereden başlamalıyız?', 'güvenliği nasıl sağlamalıyız?', 'veri tabanını nasıl ayırmalıyız?' gibi somut, kuruma özel sorularla tıkandılar.
Standart danışmanlık teklifleri ya çok uzundu (aylar süren analizler) ya da sadece 'bize sistemi tarif edin, biz size mimariyi çizip verelim' şeklindeydi ki bu da ekibin öğrenme hedefini karşılamıyordu.
Hibrit modele geçtiklerinde ise, ilk 5 gün bulut tabanlı mikroservis mimarileri, API Gateway desenleri, bulut güvenlik pratikleri gibi konuları derinlemesine öğrendiler. Son 5 gün ise, eğitmenle birlikte oturup, taşınacak kritik modülün kendi bulut hesaplarında, kendi güvenlik politikaları dahilinde mikroservise dönüşümünün ilk adımlarını attılar. Gerçek kod yazdılar, bulut servislerini yapılandırdılar, CI/CD pipeline'larını ayarladılar. Eğitmen, karşılaşılan her kurum özelindeki problemde (örneğin, vekil sunucu ayarları, kimlik doğrulama entegrasyonu) onlara doğru yolu gösterdi, alternatifleri sundu, ama kararı ve uygulamayı ekibe bıraktı.
Sonuç mu? 10 gün sonunda ekip sadece konuyu öğrenmekle kalmamış, aynı zamanda kendi elleriyle çalışan, canlı bir mikroservis prototipi ortaya çıkarmıştı. En önemlisi, bu süreci nasıl yönettiklerini anlamışlar ve benzer diğer modülleri dönüştürmek için gerekli bilgiye ve özgüvene sahip olmuşlardı. Artık dışarıdan sürekli bir danışmanlığa ihtiyaç duymadan kendi yollarına devam edebilecek durumdaydılar.
Gerçek bilgi, ancak kollarınızı sıvayıp o bilgiyi kendi işinizde, kendi sisteminizde kullandığınızda sizin olur. 10 günlük hibrit model, bu kritik "yapma" aşamasını, alanında deneyimli birinin rehberliğinde, güvenli bir alanda ve gerçek bir sonuç üretme hedefiyle birleştiriyor. Ne sadece 'bilmek' ne de sadece 'yaptırmak'. Mesele, ekibin 'kendi kendine yapabilir' hale gelmesini sağlamak.
Bu model, bilginin havada kalmasını engeller, öğrenilenleri somut projelere dönüştürür, ekibin problem çözme kasını geliştirir ve belki de en önemlisi, kurumsal bilgi birikimini içeride tutarak uzun vadeli sürdürülebilirliği sağlar. Kısa, yoğun ve sonuç odaklı. Tıpkı yıllarını vermiş bir usta-çırak ilişkisinin modern, hızlandırılmış ve kuruma uyarlanmış hali gibi. Sahadan gelen bir eğitmen olarak, bilginin bu şekilde ete kemiğe bürünmesine defalarca şahit olmak, bu işin en tatmin edici yanlarından biri.