GenAI ile Kurumsal Süreçlerde Otomasyon: Koddan Sözleşmeye
Bu dijital çağın hızına yetişmeye çalışırken hepimizin aklında "Yapay Zeka" var. Genellikle bu sohbetlerimizde karşımıza çıkan ilk şeyler, Midjourney'nin yaptığı o şahane görseller ya da ChatGPT'nin yazdığı akıcı metinler oluyor. Sanki yapay zeka sadece içerik üreten sihirli bir kutuymuş gibi algılanıyor.
Ama bu işlere 35 yılı aşkın süredir gönül vermiş, teknolojinin nice evrimine tanıklık etmiş ve sayısız öğrenci yetiştirmiş biri olarak size şunu net bir şekilde söyleyebilirim: Asıl büyük dönüşüm, o parlak çıktıların değil, yapay zekanın kurumsal süreçlerin içine sızarak sağladığı derin otomasyonda yatıyor.
Peki, "derin otomasyon" derken neyi kastediyorum?
GenAI: Sadece Metin Üreten Değil, İşin Mantığını Anlayan Yardımcı
Şimdi, bu Generative AI (Üretken Yapay Zeka) mevzusunu biraz daha sadeleştirelim. Çoğumuzun bildiği üzere, bu modeller devasa metin ve veri kümeleri üzerinde eğitiliyor. Ama mesele sadece bu veriyi kopyalamak ya da karıştırıp yeni bir metin çıkarmak değil. Asıl sihir, bu modellerin, verinin içindeki desenleri, kuralları ve bağlamı anlamasında yatıyor.
Şöyle düşünün: Sıradan bir otomasyon aracı, size "A düğmesine basınca B işlemi yapılsın" der. Bu kural tabanlıdır, sabittir. Oysa GenAI destekli bir otomasyon, "Şu durumda, şu bağlamda ve şu veriye dayanarak yapılması gereken işlemi oluştur ve uygula" der. Bu, çok daha dinamik ve anlamaya dayalı bir otomasyon türüdür.
Bir nevi, eskiden sadece metinleri kopyalayıp yapıştıran bir fotokopi makinesine sahipken, şimdi şirketinizin tüm kılavuzlarını, prosedürlerini ve geçmişteki tüm yazışmalarını okumuş, işin mantığını kavramış süper zeki bir stajyere sahipsiniz. Bu stajyer, sizden gelen birkaç ipucuyla, o işin gerektirdiği tam formatta ve doğru kurallara uyarak bir çıktı üretebiliyor, hatta bir sonraki adımı öneriyor. İşte bu, GenAI'nin metin ötesi gücünün başlangıcı.
Sahadan Birkaç Kısa Vaka Örneği
Gelin bu "mantığı anlama" ve "süreci otomasyonu" konusunu birkaç somut örnekle netleştirelim:
Sözleşme Taslağı Üretimi: Hukuk departmanındaki meslektaşlarımız bilir. Yeni bir müşteriyle sözleşme mi imzalanacak? Standart şablonu aç, müşteri bilgilerini gir, hizmet tanımını ekle, teslimat takvimini işle, ödeme koşullarını düzenle... Her seferinde dikkat gerektiren, tekrar eden ama bağlama duyarlı bir sürü adım. Klasik otomasyonla sadece belirli alanları doldurabilirdiniz. Ama GenAI ile süreç bambaşka bir boyuta taşınıyor:
- GenAI'ye "X müşterisiyle Y hizmeti için, Z süreli bir sözleşme taslağı hazırla" komutunu veriyorsunuz.
- Model, şirketinizin standart sözleşme şablonunu temel alıyor.
- Verilen bilgilere göre sözleşmedeki ilgili maddeleri (hizmet bedeli, süre, gizlilik, cezai şartlar vb.) dinamik olarak seçiyor ve metinlerini şirketin onaylı madde kütüphanesinden veya belirli kurallara göre düzenleyerek yerleştiriyor.
- Tüm tarihler, rakamlar ve isimler arasında tutarlılık kontrolü yapıyor.
- Ortaya çıkan çıktı, sadece doldurulmuş bir şablon değil; neredeyse tamamlanmış, hukuki standartlara ve şirket içi kurallara uyumlu, gözden geçirilmeye hazır bir sözleşme taslağı oluyor. Bu, sadece metin yazmak değil; hukuki bir süreci anlamak ve bu sürecin kurallarına göre belge oluşturmak demektir. Avukatlarımıza gözden geçirme ve kritik noktalara odaklanma zamanı kalır.
Çağrı Merkezi/Destek Yanıtlarının Otomasyonu: Müşteri destek hatları veya e-posta destek kanalları, bilginin yoğun olduğu, hızın ve doğruluğun kritik olduğu yerlerdir. Gelen her talep farklıdır ama genellikle belirli örüntülere uyar. GenAI burada ne yapıyor?
- Gelen çağrıyı veya e-postayı (metin/ses) analiz ediyor.
- Müşterinin gerçek sorununu, niyetini ve duygu durumunu anlamaya çalışıyor.
- Şirketin devasa bilgi tabanını (SSS, ürün dokümanları, geçmiş vaka kayıtları) tarıyor.
- En alakalı bilgileri sentezleyerek, müşterinin kendi dilinde ve sorununa özel bir yanıt taslağı oluşturuyor.
- Gerektiğinde, "Bu sorun için genellikle şu adımlar izlenir" gibi süreçsel öneriler ekliyor.
- Eğer sorun karmaşıksa veya GenAI bilgi tabanında net bir yanıt bulamazsa, durumu doğru departmana veya yetkili kişiye uygun öncelikte yönlendiriyor. Bu, basit "eğer-ise" kurallarına dayalı bir chatbotun çok ötesindedir. Bu, bir konuşmayı anlama, problem çözme mantığını uygulama ve kişiselleştirilmiş bir etkileşim sağlama yeteneğidir.
İş Akışı Otomasyonunda Akıllı Adımlar: Kurumsal iş akışları (örneğin, yeni bir çalışanın işe alım süreci, bir projenin başlatılması, bir fatura onayı), genellikle farklı sistemler arasında veri akışını ve belirli adımların sırayla yapılmasını gerektirir. GenAI, bu akışlara akıl katabilir.
- Bir e-posta veya belge geldiğinde, GenAI bu metni anlar, içindeki kritik bilgileri (proje adı, sorumlu kişi, bütçe vb.) çıkarır.
- Bu bilgilere dayanarak, otomatik olarak ilgili proje yönetim aracında bir görev oluşturur.
- Gerekiyorsa, ilgili kişilere bu görev hakkında kişiselleştirilmiş bir bilgilendirme e-postası taslağı hazırlar.
- Çıkarılan verilere göre bir sonraki adımın ne olması gerektiğini (örneğin, "bütçe X limitini aştığı için yönetici onayı gerekli") belirler ve iş akışını doğru şekilde ilerletir. Burada GenAI, farklı sistemler arasında bir köprü kurmanın yanı sıra, kararlar almak, bilgiyi yorumlamak ve süreci dinamik olarak yönlendirmek için kullanılıyor. Kod yazmak yerine, işin akışını anlamak ve gereken adımları atmak üzere eğitilmiş bir sistem var karşımızda.
Şimdi Tam Olarak Ne Olduğunu Anladım
Evet, işte zurnanın zırt dediği yer de burası. GenAI sadece "yeni bir şeyler uyduran" bir araç değil. Kurumsal dünyada asıl değeri, yapılandırılmamış veya yarı yapılandırılmış veriyi (e-postalar, belgeler, konuşmalar, talepler) alıp, şirketinizin iş mantığını, kurallarını ve süreçlerini öğrenerek, bu veriyi anlamlı, otomatik eylemlere veya yüksek kalitede, bağlama duyarlı çıktılara dönüştürmesiyle ortaya çıkıyor.
Bu, sadece kelime oyunu yapmak veya resim çizmek değil; bu, bilginin yorumlanması, bağlamın kavranması ve bu kavrayışa dayalı olarak operasyonel süreçlerin otomatikleştirilmesi demektir. Çalışanlarınız artık saatlerini standart sözleşme taslakları hazırlayarak, destek e-postalarına standart yanıtlar kopyalayarak ya da farklı sistemler arasındaki veriyi manuel olarak taşıyarak geçirmek yerine, GenAI'nin hazırladığı taslakları son rütuşları yapmak, karmaşık stratejiler geliştirmek, yaratıcı çözümler üretmek veya istisnai durumlarla ilgilenmek için zaman buluyorlar.
İşte GenAI'nin kurumsal dönüşümdeki asıl gücü bu: Tekrarlayan, bağlama duyarlı ve bilgi yoğun görevleri akıllıca otomatize ederek, insan kaynağını çok daha yüksek katma değer üretecek alanlara yönlendirmek. Bu, sadece verimlilik artışı değil, aynı zamanda iş yapış şeklimizde temel bir değişimdir. Kod yazmaktan, işin mantığını modellere öğretmeye doğru evrilen bir dönüşüm...